Starte zęby – zaciskanie zębów, bruksizm

Starte zęby- zaciskanie szczęk, bruksizm

 

Ścieranie się zębów uważane jest za zjawisko fizjologiczne ciągłe i nieodwracalne zachodzącym wraz z wiekiem przy prawidłowej funkcji żucia. Wynosi ono około 65nm na rok. W warunkach prawidłowego zgryzu starciu najszybciej ulega kieł a potem siekacze. Starcie patologiczne jest nadmierną, nietypową i nieadekwatną do wieku utratą tkanek twardych z powodów niepróchnicowych. Może dotyczyć pojedynczych zębów, ich grup lub całości uzębienia.

Patologiczne starcie zębów można obok miażdżycy, cukrzycy i nadciśnienia uznać za chorobę cywilizacyjną.

Coraz większy odsetek ludności zmaga się z tym problemem.

Ścieranie zębów dzielimy na:

1. Nocne zgrzytanie zębów.
2. Podświadome zaciskanie  zębami.

 

 

Ścieranie zębów może dotyczyć zębów przednich lub bocznych. (wg Jose dos Santos „Occlusion – Principles &Treatment”)

Konsekwencje zaciskania na zębach przednich:

pzaciskania na zębach tylnych:

 

Kluczowe znaczenie w stomatologii XXI wieku na profilaktyka i leczenie zaciskania szczęk oraz jego powikłań, ponieważ jest to obecnie głównie występująca parafunkcja zwarciowa, która niszczy cały układ stomatognatyczny. 

Układ stomatognatyczny – zespół morfologiczno-czynnościowy tkanek i narządów w obrębie jamy ustnej i twarzoczaszki stanowiący funkcjonalną całość i biorący udział w pobieraniu pokarmu (żuciu, wstępnemu trawieniu i połykaniu), artykulacji dźwięków, oddychaniu i wyrażaniu emocji.

Należą do niego:

• zęby wraz z przyzębiem,
• zespół artykulacyjny i okluzyjny -układ zębów górnego i dolnego łuku zębowego,
• oba sprzężone czynnościowo stawy skroniowo-żuchwowe i  obejmujący również mięśnie żucia,
• pozostałe tkanki i narządy jamy ustnej i twarzy: kości twarzoczaszki, mięśnie (żwaczowe, nadgnykowe, mimiczne, języka i podniebienia), naczynia krwionośne i limfatyczne, nerwy, błona śluzowa oraz ślinianki

znajdujące się pod kontrolą ośrodkowego układu nerwowego.

Występują dwie parafunkcje zwarciowe:

• zaciskanie zębów 
• zgrzytanie zębami

Występują również parafunkcje niezwarciowych, zarówno w diagnostyce jak i w leczeniu zespołu dysfunkcji narządu żucia, mogą być jedyną z przyczyn trudności w leczeniu i powodować występowanie nawrotów objawów. Obserwacje kliniczne ostatnich lat wskazują, że do leczenia z powodu dysfunkcji narządu żucia coraz częściej zgłaszają się chorzy poniżej 18 roku życia.

Natomiast bruksizm jest schorzeniem o złożonym podłożu psychologicznym, somatycznym z komponentą okluzyjną.

U wielu osób zaciskanie zębów jest nieuświadomionym nawykiem. Osoby te mogą nawet nie zdawać sobie sprawy z występujących u nich zaburzeń, dopóki ktoś nie powie im, że podczas snu głośno zgrzytają zębami. U innych osób rutynowa kontrola dentystyczna wykazuje, że zęby są starte lub szkliwo na nich jest zniszczone.

Siły jakie działają w jamie ustnej są tak duże , że jeżeli cały układ stomatognatyczny (zęby, mięśnie, kość) nie jest w równowadze doprowadza to do niszczenie. Można temu zaradzić jedynie poprzez odbudowanie całego układu ,nie pojedynczego zęba. Jedynie leczenie interdyscyplinarne może zabezpieczyć zęby.

 

Starcie patologiczne zębów	Starcie patologiczne zębów

 

Starcie lewego siekacza centralnego górnego spowodowane zgrzytaniem zębami.

Według niektórych statystyk aż 7 z 10 osób cierpi na dolegliwości związane z zaciskaniem zębów.  Zaciskanie szczęk jest odruchem parafunkcjonalnym. Nie jest postrzegany jako zły nawyk. Kontakty zębowe powstaja jedynie podczas czynności połykania pokarmów lub przełykania śliny. Czynność połykania śliny odbywa się z częstotliwością 1500-2000 razy na 24 godziny. Podczas dnia kontakty zębowe są więc krótkie, około 30 minut na dobę.

Cała reszta kontaktów między zębowych jest patologią, która może doprowadzić do:

•  starcia powierzchni zgryzowych zębów co przyczynia się do zmiany wysokości zwarcia,
•  złamania koron zębów,
•  zminy w obrębie szkliwa m.in. ubytki klinowe (przyszyjkowe)
•  uszkodzeń koron protetycznych,
•  zwiększonej ruchomości zebów,
•  niekontrolowane przemieszczenia zębów w łuku,
•  pozorne wyrzynanie zębów,
•  patologie w stawie skroniowo- żuchwowym (włókna w stawie tracą właściwości elastyczne, ulegają rozciągnięciu a krążek stawowy może ulec zniekształceniu)
•  wzrost i przerost mięśni odpowiedzialnych za żucia głównie mięśnia żwacza, może  powododować to widoczną asymerię dolnej części  twarzy.

Chory nie przypuszczając, że przyczyną dolegliwości są zęby udaje się często do lekarzy innych specjalności, najczęściej laryngologa, neurologa i okulisty.

Do objawów zaciskania zębów zaliczamy:

• Objawy ogólnoustrojowe, takie jak:
  • bóle głowy
  • bóle karku i pleców
  • bóle ucha, zaburzenia słuchu
  • zaburzenia w produkcji śliny przez gruczoły ślinowe
• Objawy ze strony mięśni twarzy i obręczy barkowej:
  • przerost mięśnia żwacza i skroniowego (tzw. twarz kwadratowa)
  • bolesność okolicy przyczepów mięśnia żwacza i skroniowego
  • wzrost napięcia obręczy barkowej, szczególnie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego
  • bóle obręczy barkowej i ręki oraz parestezje
• Objawy ze strony jamy ustnej:
  • tarczki wytarcia – efekt ścierania się zębów (widoczne w badaniu stomatologicznym)
  • maceracja i anemizacja śluzówki policzków i języka w linii zgryzu
  • zaniki przyzębia, obnażanie się korzeni zębów
  • częste krwawienia przy myciu zębów

Patologiczny przerost mięśnia żwacza spowodowany nadmiernym zaciskaniem zębów.

Odpowiednie leczenie  jest uzależnione od tego, co jest przyczyną problemu. Po zadaniu odpowiednich pytań i zbadaniu zębów dentysta może pomóc w określeniu potencjalnego źródła choroby. W zależności od stopnia uszkodzenia zębów i jego prawdopodobnej przyczyny, dentysta może zalecić:

• Zakładanie odpowiedniej nakładki (szyny) na czas snu – Nakładka taka, wykonana przez dentystę na zamówienie, aby dokładnie pasowała do zębów, jest nasuwana na zęby górne chroni je przed tarciem o zęby dolne. Choć nakładka taka skutecznie zapobiega konsekwencjom bruksizmu, to jednak nie leczy ona jego przyczyny.
• Znalezienie sposobów na relaks – Ze względu na to, że główną przyczyną bruksizmu wydaje się codzienny stres, pomocne może być wszystko, co redukuje stres -słuchanie muzyki, czytanie książek, spacery lub kąpiele. Można także skorzystać z nauki skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami. Ponadto, umieszczenie ciepłej, wilgotnej ściereczki po bocznej stronie twarzy może pomóc w rozluźnieniu mięśni obolałych na skutek zaciskania zębów.
• Redukcja „wystających punktów” na jednym lub więcej zębów w celu wyrównania zgryzu. Nieprawidłowy zgryz, w którym zęby nie pasują dokładnie do siebie, można także skorygować za pomocą nowych wypełnień, koron lub metod ortodontycznych.

Szyna relaksacyjna	Szyna relaksacyjna na modelu

Przede wszystkim należy zwalczać przyczynę, a nie skutek.

ADENTIS ZAPRASZA