Dlaczego warto usuwać kamień i osad?

Z powodu zbyt krótkiego lub nieprawidłowego czyszczenia zębów bakterie, które pozostają na ich powierzchni tworzą początkowo niezauważalny miękki osad zwany płytką nazębną. Dzięki dużej aktywności bakterii i szorstkiej powierzchni płytki jej ilość szybko się powiększa. Po około 48 godzinach płytka staje się twarda, i usunięcie jej poprzez szczotkowanie jest niemożliwe. Powtarzający się codziennie wyżej opisany cykl doprowadza do powstania widocznych złogów kamienia.

Etapy szkodliwego działania kamienia nazębnego

1. Na początku kamień niszczy ząb
Bakterie obecne w kamieniu wytwarzają kwasy, które niszczą warstwę ochronną zęba (szkliwo) i doprowadzają do powstania próchnicy.

2. Proces chorobowy przenosi się na dziąsło
Oprócz mechanicznego drażnienia dziąsła (ucisk, szorstka powierzchnia), bakterie niszczą dziąsło poprzez substancje chemiczne, które wytwarzają. Powstaje stan zapalny – dziąsło jest zaczerwienione, opuchnięte, krwawi podczas szczotkowania, pojawia się przykry zapach z ust.

3. Kamień niszczy kość
Kamień, którego masa stale się powiększa otacza ząb i przesuwa się w kierunku wierzchołka korzenia. Wciskając się jak klin pomiędzy korzeń zęba i kość, niszczy więzadła łączące te tkanki oraz samą kość. W konsekwencji dochodzi do rozchwiania zęba i jego utraty.

 

Stan zapalny dziąseł spowodowany płytką bakteryjną

 

Zdrowe dziąsła mają bladoróżowy kolor, w całości wypełniają przestrzenie między zębami i nie reagują krwawieniem na dotyk. Na zębach nie ma płytki nazębnej.

Dotknięte chorobą dziąsła są zaczerwienione, obrzęknięte i łatwo krwawią, gdy się ich dotyka. Zęby są pokryte bezbarwną płytką nazębną.

 

Czym jest zapalenie dziąseł?

Zapalenie dziąseł oraz zapalenie przyzębia (tkanki podtrzymującej ząb) należą do chorób, które najczęściej zawdzięczamy sami sobie. Zdrowe dziąsła nigdy nie krwawią. Jeżeli dziąsła krwawią podczas szczotkowania, to jest to pierwsza oznaka ich zapalenia. Do tego momentu zapalenie dziąseł jest bezbolesne, więc często nie zauważamy problemu. Jeśli nie zauważymy podrażnienia, to dziąsła zaczną się cofać. Tkanka łącząca zęby z dziąsłami ulega uszkodzeniu i powstaje w tym miejscu wolna przestrzeń. Jeżeli nie podejmiemy żadnych działań, to zapalenie będzie sięgać coraz głębiej, aż zęby całkowicie stracą swoje utrzymanie i zaczną wypadać.

Jeżeli zapalenie będzie postępować dalej, to może dojść do kości i nawet powoli doprowadzić do jej zaniku. Zapalenie przyzębia może się rozwinąć bez widocznych oznak. Mogą to być:

• zmiany ustawienia zębów
• „wydłużanie się” zębów i ich rozchwianie
• nieświeży oddech

Czym jest płytka nazębna?

W ciepłym i wilgotnym środowisku jamy ustnej rozwijają się mikroorganizmy (bakterie i grzyby), które żywią się cukrem i innymi substancjami zawartymi w resztkach pożywienia. Niektóre z tych mikroorganizmów pokrywają powierzchnie zębów i przestrzenie między zębowe, tworząc płytkę nazębną. Bakterie przetwarzają cukry w kwasy, które uszkadzają zęby i powodują próchnicę. Płytka nazębna gromadzi się najobficiej na brzegach dziąseł i w przestrzeniach między zębami, czyli w miejscach, do których trudno dotrzeć szczoteczką.

Jak rozpoznać płytkę nazębną?

Płytkę nazębną można poczuć językiem na niedoczyszczonych zębach. Bakterie zawarte w płytce mogą doprowadzić do zapalenia dziąseł – zdrowe dziąsła nigdy nie krwawią. Jak można powstrzymać rozwój płytki nazębnej?
Bardzo łatwo – przez codzienne jej usuwanie. Ale uwaga: płytka nazębna może być usunięta tylko mechanicznie. Płytki nazębnej nie da się po prostu wypłukać. Można zastosować specjalne tabletki lub płyn, które wybarwiają płytkę tak, że staje się widoczna. Dzięki temu można łatwo zidentyfikować miejsca, które wymagają czyszczenia. Usuwanie płytki nazębnej powinno być przeprowadzane za pomocą preparatów zawierających fluor, które pozwalają na naprawienie pierwszych uszkodzeń i zapobiegają dalszemu pogarszaniu się stanu zdrowia zębów. Nawet jeśli usuniemy płytkę mechanicznie, to już po kilku godzinach ponownie zaczyna się osadzać – bakterie mnożą się bardzo szybko! Szczególną uwagę należy zwrócić na fakt, że częste spożywanie słodkich przekąsek między posiłkami niszczy zęby. Ciągłe dostarczanie cukru jest doskonałą pożywką dla bakterii, które mogą produkować kwasy przez cały czas, nie dając zębom szansy na regenerację i remineralizację. Mniej szkodliwe jest spożycie takiej samej ilości cukru za jednym razem, ponieważ po ataku kwasów następuje faza regeneracji dzięki remineralizacji zębów przez minerały zawarte w ślinie.

Czym jest zapalenie przyzębia ?

 

Zapalenie przyzębia jest infekcją bakteryjną tkanek podtrzymujących zęby. Nawet zdrowa jama ustna jest zamieszkiwana przez ponad 300 gatunków bakterii, z których większość jest niegroźna dla naszego zdrowia. Gdy liczba bakterii w jamie ustnej rośnie na skutek nieodpowiedniej higieny i mnożą się groźne ich gatunki lub system odpornościowy organizmu ulega osłabieniu, wtedy dochodzi do zapalenia dziąseł, a później zapalenia przyzębia. Główną przyczyną jest zawsze gromadzenie się bakterii na powierzchniach zębów w postaci płytki nazębnej. Toksyny – produkt metabolizmu bakterii – penetrują w głąb dziąsła, wywołując reakcje systemu obronnego człowieka. Pojawia się zapalenie i w rezultacie powstają tzw. kieszonki dziąsłowe.

Wizyty kontrolne u dorosłych powinny odbywać co 6 miesięcy. Wtedy usuwamy kamień, osad i nalot nazębny ( przez zabiegi profilaktyczne tj. skaling, piaskowanie, polerowanie). Nikt nie myje zębów idealnie. Odkładająca się płytka bakteryjna po 3 dniach może ulegać już uwapnieniu i tworzyć kamień nazębny – największy wróg dla kości i zębów. Kamień może doprowadzić do stanów zapalnych dziąseł, gdy choroba jest długotrwale nie leczona przechodzi w zapalenie przyzębia- czyli układu , który utrzymuje ząb w dziąśle i doprowadza do rozchwiania rozchwiania zębów (potocznie do paradontozy).

dr Aleksandra Gabren