Normy dotyczące liczby zdjęć zębowych

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie dawek granicznych promieniowania jonizującego (DzU z 3 lutego 2005 r.) dawka graniczna dla osób z ogółu ludności wynosi 1mSv w ciągu roku kalendarzowego, przy czym dla soczewek oczu wynosi 15 mSv, a dla skóry 50 mSv dla dowolnej powierzchni 1cm2 napromienionej części skóry. Dawka ta może być przekroczona w danym roku kalendarzowym, pod warunkiem że w ciągu kolejnych pięciu lat kalendarzowych jej sumaryczna wartość nie przekroczy 5 mSv.

Nie ma żadnych wytycznych mówiących, ile zdjęć bądź badań rentgenowskich można wykonać jednoczasowo. W diagnostyce radiologicznej należy kierować się podstawową zasadą ochrony radiologicznej ALARA (ang. As Low As Reasonably Achieveable). Oznacza to, że należy wykonywać tyle ekspozycji, ile jest koniecznych dla wniesienia nowych informacji w procesie diagnostycznym, które wpłyną na sposób i wynik leczenia. Powinno się natomiast unikać wykonywania zdjęć, które nie są istotne dla osiągnięcia celu diagnostycznego, a więc nie mają wpływu na wybór sposobu leczenia i w konsekwencji na jego wynik. Podstawą prawną jest w tym wypadku Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 sierpnia 2005 roku w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej (DzU 05.194.1625), którego art. 33c § 4 punkt 1 mówi: „Badania diagnostyczne z zastosowaniem promieniowania jonizującego wykonuje się w sposób gwarantujący osiągnięcie wymaganego rezultatu przy możliwie najmniejszej dawce promieniowania”. Dlatego w  ADENTIS wykonujemy zdjęcia radiologiczne tylko w formie cyfrowej.

Warto wiedzieć, że dawka efektywna dla pacjenta przy wykonaniu zdjęcia wewnątrzustnego na filmie o czułości E to ok. 1,6 µSv, a więc zaledwie 0,16% rocznej dawki granicznej. W przypadku zdjęć cyfrowych dawka efektywna jest kilka¬ kilkanaście razy niższa, w zależności od użytego systemu obrazowania. Wykonanie 7 konwencjonalnych zdjęć zębowych to ok. 11,2 µSv, a więc mniej niż połowa dawki ekspozycyjnej przy wykonaniu zdjęcia pantomograficznego i jedna dziesiąta dawki otrzymanej podczas wykonywania zdjęcia rentgenowskiego klatki piersiowej. Dla przypomnienia, status zębowy to 20 najczęściej jednoczasowo wykonanych zdjęć wewnątrzustnych (16 zębowych i 4 skrzydłowo¬ zgryzowe), który w wielu krajach (np. w USA) jest używany dla zobrazowania uzębienia zamiast zdjęcia pantomograficznego.

dr Aleksandra Gabren