Co to jest wada zgryzu? Wada zgryzu to nieprawidłowe ustawienie zębów w łukach zębowych, czyli popularnie zwane „krzywe zęby” ale również i takie sytuacje, w których zęby są „proste” lecz łuki zębowe zwierają się w nieprawidłowy sposób, np. górne zęby są znacznie wysunięte do przodu względem dolnych. Taki nieprawidłowy układ górnego i dolnego łuku zębowego może być zauważalny przez samego pacjenta lub rodziców, może ujawniać się w rysach twarzy, ale może być też niezauważony. Jeżeli posiadasz wymienione wyżej dolegliwości należy zgłosić się do Adentis w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki. Pierwsza wizyta jest wizytą konsultacyjną, na której lekarz przeprowadza wstępne badanie i wywiad.

 

Cechy prawidłowego uśmiechu

 

Zwężona szczęka powoduje przy uśmiechu czarne trójkąty.	Po leczeniu ortodontycznym -pełny uśmiech.

 

Zgryz wpływa na ogólne zdrowie pacjenta.

Leczenie ortodontyczne to nierzadko jedyna możliwość przywrócenia ogólnego zdrowia oraz zachowanie zębów, a nie jedynie estetyczne posunięcie.

Mięśnie twarzy i czaszki muszą być w równowadze, jeżeli struktury kostne są przesunięte w czaszce to następuje adaptacja  do nieprawidłowego  ustawienia żuchwy względem czaszki, potem zęby się dopasowują do tego stan, również  adaptują się do nieprawidłowego ustawienia kości szczęki do żuchwy. Dlatego należy w pierwszym etapie leczenia ortodontycznego przeprowadzić leczenie ortopedyczne czyli ustawić w prawidłowych relacjach szczękę i żuchwę a następnie dopiero leczenie ortodontyczne czyli ustawienie zębów. Jeżeli leczenie będzie się opierało jedynie na wyprostowaniu  krzywych zębów to efekty takiego leczenia są niestabilne a wada zgryzu nadal będzie niszczyła zęby, staw skroniowo-żuchwowy, powodowała recesje dziąsła, łamanie się zębów ponieważ przyczyna złego ustawienia zębów pozostała nie zmieniona

 

Dr Aleksandra Gabren zajmuje się

profilaktyką i leczeniem wad zgryzu u dzieci, młodzieży i dorosłych.

 

 

Nieprawidłowa pozycja języka może być jedną z przyczyn powstawania wady zgryzu. 

Leczenie ortodontyczne likwiduje:

• dolegliwości bólowe związane z dysfunkcją stawów skroniowo-żuchwowych (szumy w uszach),
• bóle głowy,
• objawy dźwiękowe w stawie szczękowym znikają,
• bóle kręgosłupa,
• zmęczenie w ciągu dnia,
• przywraca prawidłowy tor oddychania (udrażnia drogi oddechowe),
• poprawa samopoczucia,
• poprawia sen,
• wpływa na poprawę wyglądu i samopoczucia, wpływa na opóźnione starzenie się twarzy, poprawę wymowy oraz lepszą higienę jamy ustnej,
• skorygowanie nieprawidłowości zębowych czasami  jest jedynym warunkiem aby zachować zęby,  ponieważ wady zgryzu z powodu złego ułożenia zębów mogą doprowadzić do ich niszczenia, starcia, rozchwiania a co za tym idzie ich utraty.

Wprowadzanie do łuku zębów bez ekstrakcji.

 

Wada zgryzu to nieprawidłowe położenie żuchwy do szczęki. 

Leczenie ortodontyczne podejmuje się w celu wyeliminowana:

• stłoczenia zębów,
• zgrzytanie i zaciskanie zębów,
• nadmierne i niewłaściwe ścieranie się zębów,
• nadmierne odkładanie kamienia nazębnego,
• odsłanianie się szyjek zębów
• niezadowalająca kosmetyka (stłoczenia, szpary, obroty, zbyt głębokie i/lub zbyt płytkie nagryzanie zębów górnych na dolne, odwrotny nagryz w zakresie zębów przednich, tj. zęby dolne stoją przed górnymi)
• zęby rozchwiane wskutek przebiegu paradontozy (paradontalne rozchwianie zębów)
• trudności w uzupełnieniu braków zębowych za pomocą uzupełnień protetycznych z powodu niekorzystnego ustawienia pozostałych w jamie ustnej zębów.

 

 

 

Do przedstawienia pełnej diagnozy pobierane są wyciski diagnostyczne, lekarz zleca wykonanie zdjęć rtg (pantomograficzne i cefalometryczne).

Modele są montowane w artykulatorze w pozycji neuromięśniowej i na tej podstawie przedstawiany jest plan leczenia. Modele diagnostyczne wykonuje się w celu oceny poprawności budowy łuków zębowych, przeprowadza się ich analizę , mierzy się zęby oraz ich rozstawiene.

 

Nieprawidłowe ustawienie szczęki do żuchwy

Żuchwa cofnięta do tyłu co ma miejsc m.in. przy zbyt krótkiej lub za wąskiej szczęce powoduje zwężenie dróg oddechowych co ma wpływa na niedotlenienie mózgu i niesie za sobą wiele skutków ubocznych (omdlenia, trudności z oddychaniem, infekcje górnych dróg oddechowych, bóle głowy, migreny, szum w uszach).

Rozbudowa szczęki i żuchwy na szerokość

Prawidłowy kształt łuku zębowego szczęki i żuchwy powinna mieć kształt litery U (łuku gotyckiego).

Szczęka i żuchwa

Aby leczenie ortodontyczne zakończyło się sukcesem często konieczne są dodatkowe aparaty ( niezbyt komfortowe w początkowym okresie dla pacjenta). Dzięki takim aparatom można precyzyjnie wpłynąć na położenie zębów trzonowych, które maja kluczowe znaczenie przy zachowaniu stabilnego wyniku leczenia ortodontycznego i minimalizują możliwość nawrotu.

Asymetrie w czaszce powodują bóle kręgosłupa, bóle głowy, przemieszczenia zębów, wady zgryzu.

Wyprostowanie zębów nie jest najważniejsze, ale przywrócenie równowagi i symetrii w czaszce.

Dopiero wówczas należy zająć się prostowaniem zębów.

Esthetic rehabilitation. Mauro Fradeani

Nieprawidłowości zębowe deformują kości twarzy.

Esthetic rehabilitation. Mauro Fradeani

Leczenie retencyjne.

Po leczeniu ortodontyczno-ortopedycznym następuje faza leczenia retencyjnego. Aby nie dopuścić do nawrotu wady pacjent nosi aparaty retencyjne. Wada zgryzy może pomimo takiego leczenia nawracać gdy mięśnie w obrębie twarzoczaszki nie są w równowadze. Ponieważ gdy usuwamy aparaty to mięśnie będą dyktować ostateczne położenie zębów. Głównym czynnikiem nie jest siła mięśni ale czas występowania tej siły. Jeżeli nie mamy zrównoważonych mięśni to wszystkie nieprawidłowości z przed leczenia będą nawracały.

Należy przywrócić prawidłową postawę ciała (stabilizacja miednicy ), prawidłowe połykanie ( praca języka) -tym zajmują się logopedzi, prawidłowe oddychanie przez nos ( odgrzybienie organizmu , ćwiczenia w celu wzmocnienia mięśnia okrężnego ust )

Dlatego tak ważna jest rehabilitacja mięśni podczas leczenia ortodontycznego. Przebudowa mięśni traw około 8 miesięcy. W Centrum Adentis mgr fizjoterapii Maciej Iwanowski pracuje z pacjentem w celu przywrócenia prawidłowej funkcji całego organizmu.

 

 

Klasyfikacja wad zgryzu

 

Wizyty kontrolne z aparatem stałym ortodontycznym odbywają się co 4-6 tygodnie.

HIGIENA W trakcie leczenia ortodontycznego niezwykle istotne jest przestrzeganie zasad higieny – zamki i pierścienie sprzyjają odkładaniu się płytki nazębnej, co zwiększa ryzyko próchnicy.

Polecamy stosowanie irygatorów do przestrzeni między zębowych. Taka inwestycja od początku noszenia aparatu bardzo pomaga w zachowaniu prawidłowej higieny jamy ustnej.

 

Zgłoś się na konsultacje ortodontyczną z maluszkiem w wieku 5-6 lat.

Jeśli doszło do powstania wady zgryzu, a dziecko ma już w buzi pierwsze stałe zęby i jest w odpowiednim wieku, ortodonta rozpoczyna leczenie aparatem zdejmowanym. Leczenie aparatem ruchomym najczęściej ma miejsce do czasu wymiany zębów mlecznych na stele czyli od 4 do 12 roku życia. Jest to indywidualnie wykonywany aparat dla danego dziecka, wymaga wzięcia „miary”, czyli wycisków uzębienia. Aparaty zdejmowane są bardzo skuteczne w wieku dziecięcym, zwłaszcza w poprawie ustawienia obu łuków zębowych wobec siebie, poprawie rysów twarzy oraz nieprawidłowego wychylenia lub przechylenia zębów. Pod warunkiem, że aparaty zdejmowane są noszone minimum 4 godziny w ciągu dnia i całą noc (wbrew powszechnej opinii, że są to „aparaty tylko na noc”).  Czas leczenia ortodontycznego zależy od wady zgryzu, wieku oraz bardzo istotne od systematycznego i zdyscyplinowanego użytkowania aparatu. Wizyty kontrolne z aparatem zdejmowanym odbywają się co 6 tygodni.

 

Niestety wady zgryzu (oprócz tych naprawdę małych) to nie tylko problem estetyczny. Krzywo ustawione zęby utrudniają dokładne oczyszczanie zębów a tym samym sprzyjają odkładaniu się płytki i kamienia nazębnego, które są główną przyczyną stanów zapalnych dziąseł i wynikających z tego komplikacji . Nieprawidłowy układ łuków zębowych może być przyczyną zaburzonego profilu twarzy, nieładnego ułożenia warg a oprócz tych estetycznych skutków, powoduje nierównomierne obciążenie zębów, nadmierne ich zużycie (starcie), nagryzanie dziąsła i jego uszkodzenia, niewydolne odgryzanie i żucie, nieprawidłowe układanie języka. Utrzymujący się przez wiele lat taki stan doprowadza do samoistnego przemieszczania się zębów i pogorszenia ich ustawienia.

Utrwalona wada zgryzu może doprowadzić do starcia patologicznego zębów, problemów ze stawem skroniowo-żuchwowym.

Ma wpływ na asymetrię twarzy, powoduje zmiany w kręgosłupie i wiele innych.

Maska twarzowa służy do wysunięcia cofniętej szczęki.

Maska twarzowa służy do leczenia pacjentów z niedostatecznym rozwojem szczęki ( szczęka jest cofnięta w stosunku do całej części twarzo-czaszki). Ortodontyczna maska twarzowa jest to wyciąg zewnętrzny, stosowany do leczenia wad doprzednich, które mają swoją etiologię na tle niedoboru wzrostu szczęki. Można połączyć maskę z aparatem, bezpośrednio do zębów lub z implantem ortodontycznym.

 

Kiedy do ortodonty?

Około trzeciego roku życia, wtedy kiedy dziecko ma już wyrżnięte wszystkie zęby mleczne. Jeśli lekarz ortodonta nie stwierdzi zaburzeń zgryzu, to następną wizytę należy odbyć wtedy, gdy dziecko będzie miało cztery siekacze stałe górne i dolne (tzw. jedynki i dwójki), czyli około ósmego roku życia.

Czy rodzice mogą jakoś przeciwdziałać wadom zgryzu u dziecka?

Tak, bo zazwyczaj są one nabyte. Przyczyną wady zgryzu może być np. ssanie smoczka, trzeba więc je ograniczyć do minimum. Winę ponosi też podawanie maluchowi wyłącznie potraw półpłynnych. Tymczasem maluch powinien  jadać także produkty, które trzeba dobrze przeżuć, pogryźć (chleb ze skórką czy jabłko). Dzięki takiej „gimnastyce” szczęki dobrze się rozwiną i stałe zęby zmieszczą się w nich.

Czy to prawda, że próchnica mleczaków może być przyczyną złego zgryzu?

Wciąż pokutuje przekonanie, że o mleczne zęby nie trzeba dbać, bo i tak wypadną. Jest niesłuszne! Nie leczona próchnica może doprowadzić do zapalenia tkanek otaczających ząb. Następstwem zapalenia tkanek bywa uszkodzenie zawiązków zębów stałych. Kolejną konsekwencją jest przedwczesna utrata mleczaków. Wpływa to niekorzystnie na rozwój kości szczęk i może doprowadzić do nieprawidłowego ustawienia zębów stałych. Dbajmy zatem o higienę jamy ustnej malucha – myjmy mu ząbki i uczmy go, jak to się robi – a gdy skończy rok, wybierzmy się na kontrolną wizytę do dentysty.

A jeśli lekarz ortodonta stwierdzi u kilkulatka wadę zgryzu, jak można mu pomóc?

Wadę zgryzu u dzieci między 4 a 12 rokiem życia daje się skorygować za pomocą aparatów ruchomych. Aparaty ruchome rozwijają np. kości szczęki i żuchwy, jak również wpływają na prawidłowe funkcjonowanie mięśni otaczających jamę ustną, dzięki czemu wszystkie zęby stałe mogą się wyrżnąć. Aparat ruchomy nie jest na stałe przymocowany do zębów, trzeba więc pilnować, żeby dziecko nosiło go w nocy i przez 6-8 godzin w dzień. Nie wolno robić kilkudniowych przerw, bo leczenie ortodontyczne nie da efektów.

Jest to typ aparatu, który pacjent może zdejmować samodzielnie. Aparat ruchomy noszony jest stosownie do wskazań lekarza, przeważnie ok. kilkunastu godzin na dobę. Aparat ruchomy ortodontyczny może zawierać elementy dodatkowe takie jak 1. – śruba, 2. – sprężyna.

Wbrew powszechnie panującej opinii wśród pacjentów, nie istnieją żadne ograniczenia wiekowe dotyczące leczenia ortodontycznego.

 

Troskliwi rodzice, którzy chcieliby, aby lekarz ortodonta profilaktycznie skontrolował zgryz ich dziecka powinni przyjść do ortodonty na pewno już wtedy, kiedy 6–7-latek ma już wyrznięte pierwsze stałe trzonowce oraz siekacze górne i dolne. Także wtedy, kiedy rówieśnicy dziecka mogą już od dawna pochwalić się tymi zębami a u naszej pociechy zęby mleczne jeszcze mocno tkwią w kościach.

W zależności od wieku pacjenta różnie może przebiegać leczenie ortodontyczne. Inne są możliwości, kiedy pacjent jest jeszcze w okresie wzrostu i rozwoju, inne, kiedy jest już osobą dorosłą.

Wada zgryzu często może być niedostrzegana, chyba, że ewidentnie zmienia rysy twarzy. Dlatego warto skorzystać z konsultacji u specjalisty lekarza ortodonty, szczególnie wtedy, kiedy zaobserwowano następujące objawy i zachowania:

– u dzieci i młodzieży:

• oddychanie przez nos
• szkodliwe nawyki, np. obgryzanie paznokci, ołówków, ssanie palca, ssanie smoczka
• zaburzenia symetrii twarzy
• zbyt wczesna utrata zębów mlecznych (np. usunięte z powodu próchnicy)
• zbyt późne wypadanie zębów mlecznych
• zęby wyrznięte w niewłaściwym miejscu
• cofnięte lub wysunięte szczęki, „bródka”
• nieprawidłowe uszeregowanie zębów (stłoczenia lub szpary)
• zbyt głębokie lub zbyt płytkie nagryzanie zębów górnych na dolne
• odwrotny nagryz w zakresie zębów przednich, tj. zęby dolne stoją przed zębami górnymi)